معرفی انواع سیستم تشخیص گاز و شعله

امروزه انتخاب سیستم تشخیص گاز و شعله مناسب،  به یک عامل کلیدی در پروژه‌ها تبدیل شده است.

در این مقاله به بررسی انواع مختلف سیستم F&G و مزایا و معایب هر کدام می‌پردازیم و ایده هایی برای انتخاب بهترین سیستم در هر پروژه ارائه خواهیم داد.

 

سیستم سنجش گاز و شعله چیست؟

یک سیستم تشخیص شعله و گاز (F&G) یک SIS بسیار گسترده و موثر است. هر گونه خطر شامل آتش سوزی یا نشت گازهای قابل احتراق یا سمی را تشخیص داده و برای به حداقل رساندن خطر و جلوگیری از تبدیل آن به انفجار اقدام می‌کند.
یک سیستم تشخیص F&G به طور مداوم تمام مناطق تحت پوشش را نظارت می‌کند و اطلاعات سیستم های تشخیص و حفاظت را در اختیار اپراتور قرار می دهد. در مورد هر موقعیت خطرناکی به پرسنل هشدار داده و بسته به سطح خطر شناسایی شده اقدام می‌کند.

برای انتخاب سیستم تشخیص شعله و گاز به چه مواردی باید توجه کنیم؟

برای طراحی یک سیستم تشخیص آتش و گاز مناسب، باید یک تحلیل ریسک انجام شود و علاوه بر آن به بررسی امکانات و شرایط پروژه پرداخته شود.  پس از آن با کمک گزارش های به دست آمده، الزامات سیستم را که شامل موارد زیر است تعیین کرد:

• تعیین نوع آشکارسازهایی که باید استفاده شوند.
• تعیین سرعت و نوع واکنش مورد نیاز هنگام تشخیص
• تعیین تعداد، مساحت و نوع ناحیه‌های تحت پوشش
• مشخص کردن نحوه عملکرد دستگاه های هشدار
• معین کردن اطلاعات مورد نیاز برای اپراتور
• توجه به نرخ هشدارهای نادرست سیستم تشخیص
• و…

انواع سیستم های F&G:

 

 

 

 

 

سیستم‌های تشخیص گاز(Gas Detector)

دتکتورهای تشخیص گاز به دو دسته تقسیم می‌گردد:

• دتکتورها گازهای قابل اشتغال:

این دتکتورها که درصد حجمی گاز قابل اشتعال در هوا را بر حسب LFL (محدودیت قابل اشتعال پایین) و UFL (محدودیت قابل اشتعال بالا) تشخیص می دهند، به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:

• آشکارسازهای گاز کاتالیزوری (Catalytic Gas Detectors)

• آشکارسازهای گاز مادون قرمز (Infrared Gas Detectors)

• آشکارسازهای گاز Open Path

 

 

• دتکتورها گازهای سمی:

وظیفه این دتکتورها تشخیص غلظت ppm گاز سمی بر حسب TLV (مقدار حد آستانه) می‌باشد. که میتوان آنها را به دو دسته اصلی تقسیم کرد:

• آشکارسازهای گازهایی که خطر فوری بر سلامت افراد ایجاد می کنند (مانند گازهای H2S، CO، HF، HCl، Cl2)

• آشکارسازهای گازهایی که در اثر مواجهه طولانی مدت خطری برای سلامتی ایجاد می کنند (مانند وینیل کلرید، بنزن، تولوئن و…)

 

• سیستم‌های تشخیص آتش:

یکی دیگر از انواع سیستم تشخیص گاز و شعله آشکارسازهای آتش به طور کلی به 3 نوع تقسیم می شوند:

• آشکارسازهای دود

دتکتورهای دود خود قابل ارائه در دو نوع زیر میباشد:

• • یونیزاسیون

  • فوتو الکتریک

• آشکارسازهای حرارتی

آشکارسازهای حرارتی یا Thermal Detectors افزایش دمای ناشی از آتش سوزی را ثبت می کنند. این دتکتور ها شامل:

• دتکتورهای دما ثابت:

زمانیکه دمای محیط به درجه حرارت از پیش تعیین شده برسد، این دتکتورها به طور خودکار فعال می شوند.

 

 

 

• دتکتورهای Rate of Rise:

دتکتورهای Rate of Rise که از دیگر انواع سیستم F&G هستند، علاوه بر دمای فعلی، سرعت افزایش دما را ارزیابی می کنند. اگر درجه حرارت سریعتر از مقدار از پیش تنظیم شده در یک دوره خاص افزایش یابد، زنگ هشدار فعال خواهد شد.

• دتکتورهای Rate Compensated:

دتکتورهای Rate Compensated بدون توجه به افزایش دمای محیط، در یک دمای از قبل تعیین شده فعال می شود. کارکرد دتکتورهای Rate Compensated به گونه ایست که مقایسه مکانیکی بین درجه حرارت در محفظه خارجی و محفظه داخلی انجام شده و در اثر نتیجه این مقایسه دستگاه فعال می گردد. که این امر موجب شده این دتکتورها و نسبت به سایرین احتمال خطای کمتری داشته باشند.

 

 

 

• آشکارسازهای شعله:

آشکارسازهای شعله معمولاً برای محافظت از مناطق پرخطر مانند سکوهای نفتی، انبارهای سوخت، کارخانه های پتروشیمی و غیره استفاده می شود. اجسام داغ (موتورها / اگزوزها / بخاری ها) میتوانند باعث ایجاد هشدار کاذب در این سیستم‌ها بشوند.

انواع مختلف آشکارسازهای شعله عبارتند از:

• آشکارسازهای ماوراء بنفش

• آشکارسازهای تک کانال IR

• ترکیبی UV و تک کانال IR

• آشکارسازهای شعله IR دو کاناله

• آشکارسازهای شعله IR سه کاناله

• تشخیص شعله دوربین مداربسته

با توجه به مطالب فوق، یک سیستم سنجش گاز و شعله (F&G) مناسب، با ادغام اصولی انواع دتکتورهای گاز و شعله یک راه حل منسجم و قابل اعتماد و یک رویکرد چند لایه را برای ایمنی در برابر خطرات ناشی از آتش سوزی و یا نشت گاز در مکان های مختلف همچون پالایشگاه ها، دیتاسنتر ها و یا آشپزخانه های صنعتی،  ارائه می کند.